ปัจจัยที่มากกว่า 4
ปัจจัย 4 คือ อาหาร ที่อยู่อาศัย เครื่องนุ่มห่ม ยารักษาโรค นี่คือสิ่งจำเป็นของมนุษย์ การดำรงชีวิตในปัจจุบันสิ่งเหล่านี้ถือว่าขาดอย่างใดอย่างหนึ่งไม่ได้ แต่เนื่องจากตอนนี้โลกได้เปลี่ยนไปมาก การเจริญของสิ่งของวัตถุและสังคมได้เปลี่ยนไปจนทำให้ปัจจัย 4 อย่างเดียวก็ไม่เพียงพอต่อคนในสมัยนี้ เพราะจะมีปัจจัยที่ 5 ปัจจัยที่ 6 7 8 9 และอีกมากมาย ไม่มีวันจบสิ้นถ้าทุกคนยังมีความต้องการและโลภมากอยู่อย่างนี้ ถึงจะให้มีปัจจัยที่ 100 ก็คงต้องมี 101 102 ฯลฯ หลายคนที่ชอบพูดถึงความพอเพียง พูดถึงการประหยัด แต่จะทำได้หรือไม่ก็อีกเรื่องหนึ่ง เราจะสังเกตได้ตามทีวีต่าง ๆ ที่ออกมารณรงค์ลดการใช้พลังงานต่าง ๆ หรือความพอเพียง นั่นคือสิ่งที่เขาคิดจะทำกันจริงจังหรือแค่การประชาสัมพันธ์เพื่อการโฆษณาหรือเรียกอีกอย่างว่าการทำงานนั่นเอง บางครั้งความความเพียงก็ต้องเกิดจากสิ่งที่เราทำได้ในชีวิตประจำวันด้วย ไม่ใช่แค่สคลิปมีมาให้พูดก็พูดไปไม่ได้รู้สึกถึงความหมายหรือประโยชน์จิงจัง บางคนใช้ของแบรนด์เนมทั้งตัว ใช้รถราคาแพง ทานอาหารมื้อละหลายหมื่น แต่มาเดินรณรงค์ ให้พอเพียงกับการใช้ชีวิต มันใช่หรอ แต่เขาอาจจะพอเพียงในส่วนของเขาจิง ๆ ก็ได้คือรวยมากอะไรทำนองนี้ แต่ทั้งนี้ทั้งนั้น ไม่ว่าใครจะมาเดินรณรงค์จะเข้าใจสิ่งทีทำจริงๆ หรือไม่เข้าใจเลยก็ตาม อย่างน้อยคนเหล่านี้ก็ได้ทำ ดีกว่าพวกที่ไม่คิดจะทำอะไรเลยแล้วก็ยังไม่คิดตามด้วย สมัยนี้ของล่อตาล่อใจเยอะจนอัฟเดทกันแทบไม่ทันว่าตอนนี้มีอะไรบ้าง ใครใช้อะไรถึงจะเท่ ถึงจะดูมีเงิน หรือว่าถึงจะดูดี หลาย ๆ ที่ค่านิยมเปลี่ยนไป ปัจจัยที่ไม่ 4 แล้วก็เพิ่มขึ้นตามไปด้วย เมื่อความเจริญเข้าครอบงำ ทำให้คนรู้สึกว่าเราจะไม่ยอมด้อยกว่าคนอื่น หรือยอมมีของถูกกว่าคนอื่น เมื่อเหตุผล 108 ที่ยกขึ้นมาอ้างทำให้ต้องทำอะไรก็ได้เพื่อให้ได้มาซึ่งสิ่งที่ต้องการ พอได้มาแล้วอย่างหนึ่ง ก็ต้องการอย่างที่สอง และอีกหลายอย่างตามมา คนเราถ้ามีความเจริญอยู่กับตัวเองแล้ว ความเจริญทางวัตถุก็เป็นแค่เศษเหล็กที่มีราคาแพงเท่านั้น ถ้าเราสามารถทำให้ตัวเองมองเห็นคุณค่าของตัวเอง ทำให้จิตใจอยู่สูงกว่าวัตถุเศษเหล็กเหล่านั้นได้ แค่ปัจจัย 4 ก็มากพอแล้วสำหรับชีวิตนี้